موکت پایدار چیست و چرا باید استفاده از آن در دستور کار همه قرار گیرد؟ یکی از اصلی‌ترین معضلاتی که انقلاب صنعتی و صنعتی شدن کشورهای بزرگ برای کره زمین ایجاد کرد، از بین رفتن خیلی سریع اکوسیستم‌های طبیعی بر اثر گرمایش زمین و فرسایش محیط زیست زندگی ما بود. این روند اما در سال‌های اخیر کند شده و پیشرفت تکنولوژی و توسعه وسایل سازگار و دوستدار محیط زیست زمینه ساز خارج شدن از این فرایند را فراهم کرده است. این پیشرفت‌ها به عرصه تولید موکت‌ها نیز رسیده و اکنون شاهد تولید موکت دوستدار محیط زیست یا به اصطلاح موکت eco-friendly هستیم. با توجه به روز بودن و نو بودن این محصول مخصوصا در کشور ما لازم دانستیم تا اطلاعات کاملی درباره آن را با شما در میان بگذاریم. این اطلاعات شما را در شناخت هر چه بهتر موکت دوستدار محیط زیست کمک خواهد کرد.
موکت پایدار چیست؟
موکت پایدار اصطلاحی است که به موکت‌هایی سازگار با محیط زیست اطلاق می‌شود. اکثر موکت‌های امروزی از جنس نایلون و الیاف مصنوعی هستند که به هیچ وجه با محیط زیست سازگاری نداشته و تخریب پذیر نمی‌باشند. حتی سوختن این موکت‌ها نیز ممکن است آلاینده‌هایی را به هوا وارد سازد. استفاده از این متریال برای تولید موکت‌ها علاوه بر ایجاد تخریب در محیط زیست باعث بروز مشکلاتی در سلامتی انسان‌ها نیز می‌شوند. بیماری‌هایی مانند ناراحتی گلو و واکنش‌های آلرژیک و حتی مشکلات تنفسی از جمله این مشکلات هستند، استفاده از چسب لاتکس برای محکم کردن الیاف در موکت‌های معمولی باعث اضافه شدن یک ترکیب آلی فرار با عنوان VOC (volatile organic compound) به آنها می‌شود. استنشاق این ترکیب آلی ممکن است بیماری‌های مختلفی را برای شما به وجود آورد.برای اطلاعات بیشتر درباره این ماده به مقاله موکت با ترکیبات آلی فرار کم مراجعه نمایید.
موکت‌های پایدار با مواد کاملا طبیعی ساخته شده و دیگر خبری از مواد شیمیایی مضر در آنها نیست.
از چه زمانی دغدغه تولید موکت دوستدار محیط زیست مطرح شد؟
نه فقط استفاده از موکت دوستدار محیط زیست بلکه سایر محصولات این چنینی نیز بعد از مشکلات به وجود آمده در طبیعت تبدیل به یک دغدغه بزرگ برای کاربران جهانی شد. مطابق با اهداف توسعه پایدار سازمان ملل (SDGs) استفاده از محصولاتی مانند موکت پایدار تبدیل به یک امر ضروری شد و از آن پس فناوری‌های مدرن برای تولید چنین موکت‌هایی وارد چرخه تولید شدند.
سابقه رسمی شروع به تولید موکت‌های پایدار خیلی طولانی نیست. در سال ۱۹۹۴ بود که تولیدات این چنینی در دستور کار تولید صنایع فرش آمریکا قرار گرفت. در دو دهه گذشته نیز رشد قابل توجهی در این عرصه در سطح جهانی شاهد بوده‌ایم که هنوز هم جا برای پیشرفت بسیار زیاد است. آقای ری اندرسون، بنیان گذار و رئیس Interface به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولید کنندگان فرش در دنیا، در این سال‌ها بود که با اهداف تولید فرش‌ها و موکت‌های سبز شرایط تولید چنین محصولاتی را در جهان به وجود آورد.
چه نوع موکت‌هایی موکت پایدار محسوب می‌شوند؟
موکت پایدار اصطلاحا به موکت‌هایی اطلاق می‌شود که تمام اجزای آن قابلیت استفاده مجدد داشته باشد یا در طبیعت تخریب پذیر باشند. دقت کنید که یک موکت می‌توان از بیش از ۲۰۰ جزء مختلف ساخته شده باشد. برای اینکه یک موکت پایدار باشد، لازم است تا تمام اجزای آن قابلیت بازیافت داشته باشند. البته در حاضر این موضوع با چالش‌های زیادی همراه است و درصد قابل توجهی از محصولات تولید شده در این رده چنین شرایطی ندارند. برای رفع این چالش برخی از کارخانه‌ها موکت‌های پایدار را از مواد منفرد تولید می‌نمایند.
موکت پایدار از چه موادی ساخته می‌شود؟
اما مواد به کار گرفته شده برای تولید موکت پایدار چیست و این مواد چه تفاوت‌هایی با مواد مورد استفاده در موکت‌های معمولی دارد؟ همان طور که تا کنون متوجه شده‌اید، مواد به کار گرفته شده برای تولید انواع موکت دوستدار محیط زیست یا همان موکت eco-friendly باید سازگار با طبیعت بوده و هیچ ضرر و زیانی برای آن نداشته باشد. این دسته از موکت‌ها در محیط زیست در یک روند طبیعی تجزیه شده و آسیبی به آن وارد نخواهند کرد. برای تولید آنها معمولا از الیاف طبیعی و تجدیدپذیر استفاده می‌شود. هیچ ماده شیمایی در آنها وجود نداشته و از اصطلاح زیست تخریب پذیر برای آنها استفاده میگردد.
از رایج‌ترین مواد اولیه به کار گرفته شده برای تولید موکت دوستدار محیط زیست می‌توان به پشم، کنف، بامبو، برگ ذرت، علف دریایی و زغال سنگ اشاره کرد؛ موادی که در اثر شرایط طبیعی خیلی راحت در محیط زیست تخریب شده و تجزیه می‌شوند.
همچنین برای تولید موکت دوستدار محیط زیست از مواد ضایعاتی نیز استفاده می‌شود. هر چند این مواد خیلی با محیط زیست سازگار نیستند، اما به جای دور انداختن و رها کردن آنها در طبیعت، از آنها برای ساخت محصولاتی مانند موکت پایدار استفاده می‌نمایند. موادی مانند بطری‌های پلاستیکی یا ضایعات صنعتی، موکت‌های مستعمل، تورهای ماهیگیری، ضایعات نساجی و مواردی از این دست برای این منظور به کار گرفته می‌شوند. خوبی استفاده از این موارد برای تولید موکت دوستدار محیط زیست این است که حتی بعد از سپری شدن کامل طول عمر آنها دوباره می‌توان آنها را وارد چرخه تولید کرد و برای تولید محصولات دیگر از این مواد بهره برد
موکت دوستدار محیط زیست دارای چه تائیدیه‌هایی هستند؟
یکی از راه حل‌های تشخیص موکت eco-friendly دقت به استانداردهای به کار گرفته شده برای تولید آن است. نه فقط برای موکت‌های پایدار بلکه برای موکت‌های معمولی نیز این استانداردها هستند که ویژگی‌ها و شاخصه‌های اصلی را تعیین می‌نمایند. در این بین برای تولید موکت دوستدار محیط زیست از استانداردهای خاصی استفاده می‌شود که وجود این استانداردها می‌تواند نشانه‌ای برای پایدار بودن موکت مورد نظر باشد. در حال حاضر بهترین استانداردهای جهانی مورد استفاده برای تولید این موکت‌ها استانداردهای بین المللی زیر هستند:
• The Cradle to Cradle CertificationTM
• The Carpet and Rug Institute (CRI) (US)’s Sustainable Carpet Standard (NSF 140)
• The CRI’s Green Label Plus Certification
• The Good Environmental Choice (Australia)
در این بین استاندارد The Cradle to Cradle CertificationTM مهم‌ترین استاندارد و گواهینامه تعریف شده برای انواع موکت پایدار است که می‌توانید با مشاهده آن نسبت به پایدار بودن موکت مورد نظر اطمینان حاصل نمایید.
جمع‌بندی
اکنون که این مقاله به انتها رسیده، شما می‌دانید که موکت پایدار چیست و استفاده از این نوع موکت‌ها چه مزیت‌هایی می‌تواند برای طبیعت و محیط زیست ما داشته باشد. موکت دوستدار محیط زیست یک تعریف و عنوان کلی برای این محصولات است. در حال حاضر اینکه ۱۰۰ % یک موکت پایدار شرایط مناسب برای قرار گیری در طبیعت را داشته باشد، با چالش‌هایی همراه است. اما همین که کاربران جهانی دغدغه حفاظت از محیط زیست را با استفاده از محصولاتی مانند موکت eco-friendly دنبال می‌نمایند، می‌تواند شرایط ایده آلی را برای طبیعت فراهم آورد. در صورتی که حساسیت خاصی دارید و برای کاهش حساسیت قصد خرید این نوع موکت را دارید؛ پیشنهاد می‌کنیم مقاله موکت ضد حساسیت را نیز مطالعه کنید.
